Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin Kurumsal Sektör Hesapları istatistiklerini yayımladı. Açıklanan verilere göre, Türkiye’nin gayrisafi milli hasılası (GSMH) bir önceki yıla kıyasla %64,3 oranında artarak 44 trilyon 44 milyar 657 milyon TL’ye ulaştı.
Bu güçlü artış, 2024 yılında Türkiye ekonomisinin genişleme ivmesini koruduğuna işaret ediyor. Veriler, üretim faaliyetlerinin ve sektörlerin ekonomiye katkısına göre detaylandırılarak açıklandı.
Ekonomide en büyük pay yine mali olmayan şirketlerde
TÜİK’in yayımladığı verilere göre, toplam katma değerin en yüksek payı 2024 yılında da mali olmayan şirketler tarafından üretildi. Bu grubun toplam katma değer içindeki payı %59,4 seviyesinde gerçekleşti. Böylece, reel sektörün ekonomideki belirleyici rolü bir kez daha ortaya çıktı.
Mali olmayan şirketleri hanehalkı ve hanehalkına hizmet veren kâr amacı olmayan kuruluşlar (HHKOK) ile genel devlet sektörü izledi. Bu dağılım, özel sektör, kamu ve hanehalkı arasındaki üretim dengesinin sürdüğünü gösteriyor.
Türkiye’nin toplam tasarruf oranı %30,1
2024 verilerine göre, toplam gayrisafi tasarrufun gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYİH) oranı %30,1 olarak belirlendi. Bu oran, Türkiye ekonomisinde gelirlerin ne ölçüde tasarrufa dönüştüğünü gösteren temel göstergelerden biri olarak değerlendiriliyor.
Sektörel bazda incelendiğinde:
- Mali olmayan şirketlerde tasarruf oranı %18,9,
- Hanehalkında %6,9,
- Mali şirketlerde %2,7,
- Genel devlette ise %1,5 olarak gerçekleşti.
Bu dağılım, kurumsal yapıların tasarruf eğilimlerinin ekonomiye etkisini ortaya koyuyor.
Hanehalkı tasarruf oranı hafif geriledi
2024 yılında hanehalkı tasarruf oranı, harcanabilir gelire göre hesaplandığında %11,3 seviyesinde kaydedildi. Bu oran, 2023’teki %11,8 düzeyine kıyasla hafif bir gerileme anlamına geliyor.
Söz konusu düşüş, hanehalklarının harcama ve birikim dengesinde sınırlı bir değişime işaret etse de, tasarruf oranının iki haneli seviyelerde kalmaya devam etmesi bireysel finansal dayanıklılığın korunduğunu gösteriyor.
Türkiye ekonomisi 2024’te de net borç alan konumda kaldı
TÜİK verilerinde öne çıkan bir diğer gösterge, net borç verme / net borç alma oranı oldu. Türkiye ekonomisi, 2023 yılında olduğu gibi 2024’te de net borç alan pozisyonunu korudu.
2023’te %2,8 seviyesinde olan net borç alma oranı, 2024’te %0,7’ye geriledi. Bu durum, iç tasarrufların yatırımları finanse etmekte yetersiz kaldığını ve ekonominin dış kaynak ihtiyacının devam ettiğini ortaya koydu.
📊 Özetle:
2024 yılı Türkiye ekonomisi; yüksek üretim artışı, güçlü kurumsal faaliyetler ve sürdürülen büyüme ivmesiyle dikkat çekti. Ancak tasarruf oranlarının sınırlı artışı ve dış finansman ihtiyacının sürmesi, ekonomik dengelerin hassasiyetini koruduğuna işaret ediyor.
