Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ait Girişim Özelliklerine Göre Dış Ticaret İstatistikleri’ni yayımladı. Açıklanan verilere göre, ihracatın %43,4’ü ve ithalatın %55,5’i büyük ölçekli girişimler tarafından gerçekleştirildi.
Büyük Ölçekli Girişimlerin Dış Ticaretteki Etkisi
2023 yılında Türkiye’de toplam 139 bin 349 girişim ihracat yaparken, 252 bin 908 girişim ithalat gerçekleştirdi. İhracat yapan girişimlerin %69,4’ünü mikro ölçekli işletmeler oluştururken, toplam ihracatın sadece %20,2’sini gerçekleştirdiler. Buna karşın, büyük ölçekli girişimler ihracatın %43,4’ünü üstlendi.
İthalat tarafında ise büyük ölçekli girişimler, toplam ithalat yapan girişimlerin yalnızca %1,5’ini oluşturmalarına rağmen, ithalatın %55,5’ini gerçekleştirdi.
Sanayi Sektörü Dış Ticarette Öne Çıkıyor
Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, Türkiye’nin ihracatının %56’sını ve ithalatının %46,8’ini gerçekleştirdi. Ticaret sektörü ise ihracatın %39,4’ünü, ithalatın ise %39,3’ünü oluşturdu. Özellikle sanayi ihracatında 250 ve üzeri çalışanı olan büyük ölçekli girişimler %67,3 pay ile dikkat çekiyor.
Avrupa Birliği, Sanayi İhracatında Önemli Bir Pazar
Sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimlerin, ihracatının %46,7’si Avrupa Birliği (AB 27) ülkelerine yönelik gerçekleştirildi. Sanayi ithalatında ise %32,7’si AB 27 ülkelerinden, %25,9’u ise Asya ülkelerinden yapıldı. Ticaret sektöründeki girişimler de en fazla ithalatı %30,2 ile AB 27 ülkelerinden gerçekleştirdi.
İlk 500 Girişim, Dış Ticarette Öncü Rolde
TÜİK verilerine göre, toplam ihracatın %48,5’i ve ithalatın %64,8’i ilk 500 girişim tarafından gerçekleştirildi. En çok ihracat yapan ilk 5 girişim, toplam ihracatın %8,1’ini oluştururken, en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ithalatın %14,1’ini gerçekleştirdi.
Girişimlerin İthalat ve İhracat Yaptığı Ülke Sayıları
Verilere göre, girişimlerin %49,5’i yalnızca tek ülkeye ihracat yaparken, yirmi ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı %4,1’de kaldı. İthalat tarafında ise girişimlerin %70,7’si tek ülkeden ithalat yaparken, yirmi ve daha fazla ülkeden ithalat yapan girişimler toplam ithalatın %50,5’ini gerçekleştirdi.
Sonuç
TÜİK’in yayımladığı 2023 yılı verileri, Türkiye’nin dış ticaret profilinde büyük ölçekli girişimlerin liderliğini ortaya koyuyor. Özellikle sanayi sektöründe büyük ölçekli firmaların ihracat ve ithalattaki payı dikkat çekerken, AB ülkeleri dış ticaretin önemli bir kısmını oluşturuyor. Veriler, Türkiye’nin ticaret hacminde büyük ölçekli girişimlerin etkisini net bir şekilde gözler önüne seriyor.